"TÜRK ASILLI, RUS ŞİRKETLERİ" VE DİĞERLERİ

 Havada ve karada bu mesleÄŸe emek veren tüm havacılara saÄŸlık, mutluluk ve baÅŸarılar diliyorum. Semaları açık olsun. 

Öncelikle belirtmek isterim ki, yazımın baÅŸlığına tırnak içine aldığım bu söz bana da ait deÄŸil. Antalya'da geçen günlerde yapılan turizm toplantısında; Rusya'da kurulu Pegas Turistik adlı tur ÅŸirketinin sahibi olan, Türk vatandaşı Ramazan Aktürk'e gazeteciler sormuÅŸlar, "Siz, Rus ÅŸirketimisiniz, Türk ÅŸirketi mi?". 

Rizeli olan Ramazan Bey, bu soruya çok güzel bir cevap verip orta yolu bulmuş.

"Biz, Türk asıllı Rus şirketiyiz"..

Bu sözün altında yatan net bir gerçekten bahsetmek ve bu ÅŸirketleri biraz daha iyi tanıtmak gerektiÄŸine inanıyorum. 

Türkiye'de turizmin emeklediÄŸi yıllarda Avrupa'nın bir çok ülkesinde Türkler irili ufaklı turizm ÅŸirketleri kurmuÅŸtu. Özellikle Yugoslavya iç savaşında sonra karayolu ile anavatana gelmek, yerini havayolu ulaşımına bırakmak zorunda kalınca bu müteÅŸebbis Türkler, bu alanda küçük de olsa baÅŸarılara imza attılar. Fakat, asıl önemli geliÅŸme turizmde adını duyuran Türkiye'nin iyi bir pazar olarak ortaya çıkmasından sonra görüldü. Batı Avrupa ülkelerinden Türkiye'ye gitmek isteyenlerin fazlalığı ikinci nesil Türkler'i uyandırdı. 1990'lardan sonra kurdukları ÅŸirketlerle Türkiye'ye turist göndermeye baÅŸladılar. Bu iÅŸi yaparken iÅŸin kaymağını Avrupalı havayolu ÅŸirketlerinin yediÄŸini görünce, havayolu ÅŸirketinden önce koltuk, sonra da uçak kiralamaya ardından da bazıları havayolu ÅŸirketi de kurmaya baÅŸladılar. Aynı zamanda Türkiye'de otel kiralayıp kendi otellerini iÅŸletmenin yararlı olduÄŸunu da gördüler. 

1990-2005 yılları arasında çok önemli işler yapan şirketlerden ilk akla geleni, Darüşşafakalı bir gurup arkadaşın Haluk Semiz önderliğinde kurduğu Tursem şirketi İskandinav ülkelerinden Türkiye'ye yılda 500 bin turisti, kurdukları Sunways adlı havayolu şirketiyle taşıdı.

TURİZMİN UÇ BEYLERİ

Yine aynı ÅŸekilde, Fransa'da Marmara  yılda 500 bin, PaÅŸa Tur ise 300 bin turisti ülkemize getirmeyi baÅŸardılar. Sol siyasi mülteci olarak gittiÄŸi Almanya'da iÅŸ adamı olan Müfit Tarhan'ın Nazar Reisen'ı, daha sonra  Ã–ger Tur ve Görgülü KardeÅŸler'in Sky Gurubu, yüz binlerce Alman'ı Türkiye'ye getirme baÅŸarısına imza attılar. Yine Türk orijinli olan ve Belçika'da kurulu, Meditera ve Bosphorus adlı tur operatörleri, yanı sıra Avusturya'da faaliyet gösteren Hicri Kınay'ın Magic Life -Taurus ÅŸirketlerinin üstün gayretleriyle Türk turizmi altın yıllarını yaÅŸamıştır demek abartı olmaz.

Aynı ÅŸekilde Rusya'da, Ukrayna'da ve Kazakistan'da baÅŸarılı iÅŸler yapan Türk asıllı ÅŸirketler de bu seferberlikte yer aldı.  

Bu iÅŸin altında yatan asıl gerçek, para kazanmadan önce Türkiye aÅŸkı ve vatan sevdası idi. Yabancı operatörlerin Türkiye'ye olumsuz baktıkları yıllarda bu uç beyleri turizmimizi kalkındırmak için duygusal baÄŸlarla bu misyonu üstlendi. 

YaÅŸanan kriz yıllarında bu tur operatörleri o yıllarda devletten çok büyük bir destek göremedikleri için birer birer kapandı ve onların getirdiÄŸi turistler de yabancı operatörler tarafında ne yazık ki baÅŸka ülkelere yönlendirildiler. 

Aradan geçen duraklama döneminden sonra, son 10 yılda yurt dışında kurulan Türk asıllı yabancı ülke tescilli yeni ÅŸirketler, Türkiye lehine yine çok büyük baÅŸarılara imza atıyor diyebiliriz. 

Bu ÅŸirketlerin en baÅŸarılı olduÄŸu ülkelerin başında Rusya geliyor. Turizmin parlayan yıldızı Rusya, düşürülen savaÅŸ uçağı krizi öncesi Türkiye'ye tam 4,5 milyon turist gönderiyordu. Bu krizle kesilen Rus turist trafiÄŸi tekrar eski düzeyine ulaÅŸtı, hatta 6 milyona doÄŸru hızla gidiyor. Rusya'dan gelen turistin 3,5-4 milyonluk  en önemli kısmını, bizden ve bizim olan Türk asıllı üç büyük tur operatörü getiriyor. Hani, o "Türk asıllı Rus ÅŸirketiyiz" diyen Ramazan Aktürk'ün Pegas Turistik Åžirketi ve 50 uçaklık filosuyla  Nordwind Havayolları, NeÅŸat Kaçkar'ın Anex Tur'u ve Azur Havayolları, BektaÅŸ Gurubu'nun Coral Travel ÅŸirketleri dev pazarın hakimleri olarak 1'er milyon kiÅŸilik pay ile bu alanda en önde giden ÅŸirketler olmuÅŸtur. 

Bu pazarda Türk asıllı şirketlerin yanı sıra, Inturist, Tez Tur ve TUİ gibi Rus şirketlerinin de, sıcak denizlere inmek isteyen vatandaşlarından toplam 1,5-2 milyon turisti Türkiye'ye göndermesi bekleniyor. Tabi, bir aksilik çıkmazsa..

HÜKÜMET DESTEĞİ SÜRMELİ

Bu rakamlara bakılınca ÅŸunu diyebiliriz. Türk asıllı bu ÅŸirketlerin büyük baÅŸarısı alkışlanmaz da ne yapılır. Fakat, alkış karın doyurmuyor. DoÄŸup büyüdükleri topraklara turist getiren, otel çalıştıran, istihdama katkıda bulunan ve de vergi ödeyen bu Türk asıllı ÅŸirketlere daha çok destek olmak elbette Türk hükümetinin görevi olsa gerek. Turizm kökenli Bakan Mehmet Ersoy'u "Max Royal'ın patronu" diye nitelendirip, böyle ucuz eleÅŸtirmek yerine, yol göstermek daha doÄŸru olur.  Yapılan deÄŸerlendirmelerde 2019'da Rusya'dan bu yıl 500 bin daha az turist geleceÄŸini ön gören sektör sözcülerinin bu önemli uyarılarına kulak vermeliyiz.  

Örneğin, geçen yıl verilen teşviklerin 2019'da da aynen verilmesi doğrudur ama eksiktir. Bu teşviklerde hakkaniyet ölçüsü dikkate alınmalı diye düşünürüm.

Ä°stanbul Aydın Ãœniversitesi'nde sektörü öğrencilere anlatan Türkiye Seyahat Acenteleri BirliÄŸi (TÃœRSAB) BaÅŸkanı Firuz BaÄŸlıkaya, Turizm Bakanlığı'nın Tanıtma Fonu'na kamu ve özel sektörün yanında THY’nin de dahil olduÄŸu belirterek" Artık, tanıtım ve pazarlama faaliyeti tek elden yapılacak. Türkiye, Avrupa’da rekabette en hazır ülkedir. Ãœlkeye döviz girmelidir" derken yalın bir gerçeÄŸin altını çiziyordu. 

2018'DE 40 MÄ°LYON TURÄ°ST

Bu arada, 2018'ın ilk on ayında ülkemize 35 milyon 570 bin turist gelmesi önemli bir geliÅŸmedir. Bu gelen turist sayısına bakarak bu yılı, 40 milyonluk bir rakamla kapatacağımızı rahatlıkla söyleyebilirim. 

Yıllar boyu Türkiye'ye en fazla turisti gönderen Almanya, bu alandaki liderliÄŸini artık Rusya'ya devretmek zorunda kaldı. 

10 aylık dönemde Rusya'dan ülkemize, yüzde 25.4 artışla, 5 milyon 724 bin turist gelirken, ikinciliÄŸe gerileyen Almanya'da gelen turist sayısı da  yüzde 24.5 artışla 4 milyon 155 bin olarak gerçekleÅŸti. 

AVRUPA PAZARI YÃœKSELÄ°YOR

Avrupa pazarından Ä°ngiltere'den geliÅŸler yüzde 36.88 oranında artarak, 2 milyon 158 bine, Hollanda’dan geliÅŸler yüzde 27.44 artışla 950 bine, Belçika’dan geliÅŸler yüzde 22 artarak 475 bine, Fransa’dan geliÅŸler yüzde 26.49 artarak 675 bine, Polonya’dan geliÅŸler yüzde 120 artarak 619 bine yükselmiÅŸ. Bu rakamlar geleceÄŸin de parlak olduÄŸunu gösteriyor 

Avrupa ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısındaki artış yüzde 31.77, gelen ziyaretçi sayısı 12 milyon ve bu pazarın Türkiye’deki ağırlığı da yüzde 33.86 oldu.

BDT pazarlarında da Türkiye’nin aldığı ziyaretçi sayısı artmaya devam ediyor. Bu pazarlardan Azerbaycan’da yüzde 12.82, Özbekistan’da yüzde 32, Belarus’ta yüzde 6.44, Kazakistan’da yüde 5.54 ziyaretçi artışları kaydedildi. Rusya+BDT ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısındaki artış yüzde 12.35, bu pazarlardan gelen ziyaretçi sayısı 10 milyon 981 bin ve bu pazarların Türkiye destinasyonundaki ağırlığı ise yüzde 30.87 oldu. Ocak-Ekim arasında, Türkiye açısından BDT’nin ikinci büyük pazarı Ukrayna’dan geliÅŸler ise yüzde 7.30 oranında artarak 1 milyon 300 bin oldu. 

Çin’den geliÅŸler yüzde 76.71 oranında artarak 340 bine ulaşırken, ABD’den geliÅŸler yüzde 27.57 oranında artarak 327 bine ulaÅŸtı. Japonya’dan gelen ziyaretçi sayısı yüzde 72 artarak 98 bine, Güney Kore’den gelen ziyaretçi sayısı yüzde 30 artarak 132 bine ve Ä°srail’den geliÅŸler yüzde 13.89 artarak 384 bine ulaÅŸtı. Ne yazık ki önemli bir pazar olan 

Ä°ran’da kayıplar yaÅŸandı. 2017 yılının 10 aylık diliminde 2 milyon 118 bin olan Ä°ranlı turist sayısı, bu yılın aynı döneminde yüzde 15.5 oranında düşerek 1 milyon 788 bine geriledi. Bu böyle olmamalıydı. 

Ocak-Ekim arasındaki dönemde Türkiye, Suudi Arabistan, Irak, BirleÅŸik Arap Emirlikleri, Lübnan ve Ãœrdün gibi ülkelerin de yer aldığı Orta DoÄŸu ülkelerinde de büyüdü. Bu ülkelerden Irak’tan yüzde 30 artışla 1 milyon ziyaretçi alan Türkiye, Lübnan’dan yüzde 39, Suudi Arabistan’dan yüzde 13.65 ve Ãœrdün’de yüzde 45 ziyaretçi artışı kaydetti. Bu dönemde Türkiye’nin Batı Asya ülkelerinden aldığı ziyaretçi sayısı yüzde yüzde 24.52, aldığı toplam ziyaretçi sayısı 3 milyon 926 bin ve bu bölgenin Türkiye destinasyonu içindeki payı da önemli oranda yükselmiÅŸtir. 

Bu gelişmede payı, katkısı ve emeği olan Büyük Türkiye idealine hizmet eden tüm turizm emekçilerine ve paydaşlarına ne kadar teşekkür etsek azdır. Sağolsunlar.

İyi uçuşlar Türkiye'm...